Banery

  • logo Biebrzańskiego PN
  • Logo Life
  • NFOŚiGW
  • Baner left 7

Dane kontaktowe

Biebrzański Park Narodowy

Osowiec-Twierdza 8 
19-110 Goniądz

tel. +48 85 738 30 49
fax +48 85 738 30 21

pokój nr 26

e-mail: Adam.Bernatowicz@biebrza.org.pl

 

Intranet

Intranet - Logowanie

Tło projektu

TŁO PROJEKTU

Biebrzański Park Narodowy położony jest w północno-wschodniej Polsce, w województwie podlaskim. Park został utworzony w 1993 r. i jest największym parkiem narodowym w Polsce. Powierzchnia Parku wynosi 59 223 ha. Biebrzański Park Narodowy chroni rozległe i prawie niezmienione dolinowe torfowiska z unikalną różnorodnością gatunków roślin, ptaków i innych zwierząt oraz naturalnych ekosystemów. Dolina Biebrzy jest bardzo ważnym miejscem gniazdowania, żerowania i odpoczynku dla ptactwa wodno-błotnego.

Obszar ten, o unikatowych w skali europejskiej walorach przyrodniczych, wymaga realizacji działań niezbędnych do zapobiegania negatywnych skutków zachodzących zmian w środowisku przyrodniczym. Jednym z tych kierunków, realizowanych przez Biebrzański Park Narodowy jest renaturyzacja zdegradowanych siedlisk bagiennych poprzez poprawę i odtworzenie stosunków wodnych.

Basen Środkowy doliny Biebrzy charakteryzuje się największymi zmianami sieci hydrograficznej. W II połowie XIX w. sieć ta została w istotny sposób zmieniona na skutek wykonanych prac hydrotechnicznych, mających na celu odwodnienie tych terenów. Prace te wykonano głównie po 1844 roku, kiedy w Królestwie Polskim zapanował głód spowodowany mokrym latem i podtopieniem plonów. W konsekwencji administracja carska przeprowadziła szereg działań melioracyjnych, które miały przyczynić się do udostępnienia bagiennych łąk pod użytkowanie rolnicze, a tym samym doprowadzić do poprawy sytuacji ekonomicznej miejscowej ludności.

W latach 1846-1961 powstały dwa największe kanały: Rudzki i Woźnawiejski, które zmieniły układ hydrograficzny rzeki Ełk i Jegrzni. Budowa Kanału Rudzkiego spowodowała przejęcie całego przepływu rzeki Ełk i skierowanie jej wód najkrótszą drogą do rzeki Biebrzy. Brak stałego przepływu skutkuje zarastaniem i zanikiem koryta na odcinku od jazu w Modzelówce do połączenia z rzeką Jegrznią. Obecnie stare koryto Ełku (Martwy Ełk) zbiera wyłącznie wody opadowe i ze spływu powierzchniowego. Natomiast wybudowany Kanał Woźnawiejski przejął większość (ok. 70%) wód płynących rzeką Jegrznią. W wyniku wykopania kanału utworzył się tzw. „Trójkąt”, tj. obszar ograniczony tym kanałem, Jegrznią i Ełkiem. Kanał Woźnawiejski zwiększył odpływ wód, jednocześnie zmniejszając uwodnienie terenów przyległych. Mniejsze znaczenie miało wybudowanie dwóch innych kanałów: Łęg i Kapickiego. Obecnie Kanał Łęg, łączący rzekę Ełk z Kanałem Rudzkim uległ całkowitemu zanikowi w wyniku braku przepływu oraz konserwacji. Natomiast Kanał Kapicki, uchodzący do rzeki Biebrzy odwadnia obszar Brzezin Kapickich.

Zmiany sieci hydrograficznej doprowadziły do szybkiego odpływu wód powierzchniowych oraz obniżenia się poziomu wód gruntowych. Odwodnienie terenów bagiennych wzdłuż wybudowanych kanałów, skutkowało zatrzymaniem procesów torfotwórczych i degradacją torfowisk w wyniku procesu murszenia oraz zmianą zbiorowisk roślinnych. Duże zmiany w glebach spowodowały pożary odwodnionych i przesuszonych torfowisk. Konsekwencją są negatywne zmiany siedliskowe, zubożenie różnorodności biologicznej flory i fauny bagien. Kolejnym problemem jest zarzestanie tradycyjnego ekstensywnego rolnictwa i koszenia bagiennych łąk, które prowadzi do ich zarastania wierzbą, brzozą i olszą.

Biebrzański Park Narodowy by zapobiec dalszej degradacji terenu Basenu Środkowego doliny Biebrzy realizuje na tym obszarze projekty z zakresu renaturyzacji. W latach 2010-2016 Park realizował projekt LIFE+ pt.„Renaturyzacja sieci hydrograficznej w Basenie Środkowym doliny Biebrzy. Etap I”., którego główne zadania skupiały się na zahamowaniu odwadniającego działania Kanału Woźnawiejskiego. W ramach projektu zbudowano jaz z przepławką oraz 6 progów stabilizujących poziom wód w kanale. Ponadto wykonano dokumentację techniczną i projektową na przebudowę węzła wodnego w Modzelówce i udrożnienie rzeki Ełk, dla potrzeb realizacji II etapu renaturyzacji. I tak w czerwcu 2014 r. ruszył kolejny projekt pt.„Renaturyzacja sieci hydrograficznej w Basenie Środkowym doliny Biebrzy. Etap II”, któremu poświęcona jest niniejsza strona internetowa.

  • Działania w ramach renaturyzacji Basenu Środkowego doliny...

Rys historyczny

  • die Karte Karls de Perthess von 1795
    die Karte Karls de Perthess von 1795
  • Reymann's Special-Karte 1855 r.
    Reymann's Special-Karte 1855 r.
  • Taktische Karte Polens WIG (Warschauer Aktienindex) von 1929
    Taktische Karte Polens WIG (Warschauer Aktienindex) von 1929
  • Dunlop-Strassenkarte 1932 r.
    Dunlop-Strassenkarte 1932 r.