Projekt LIFE13 NAT/PL/000050
Renaturyzacja sieci hydrograficznej
w Basenie Środkowym doliny Biebrzy. Etap II

Konferencja Naukowa pt.: Czynna ochrona zagrożonych gatunków i siedlisk na obszarze Natura 2000 „Ostoja Wigierska” – doświadczenia i perspektywy

W dniach 25-27 września 2017r. zespół projektu LIFE13 NAT/PL/000050, realizowanego przez Biebrzański Park Narodowy brał udział w konferencji naukowej organizowanej przez Wigierski Park Narodowy w ramach realizacji projektu LIFE11 NAT/PL/000431 Czynna ochrona zagrożonych gatunków i siedlisk na obszarze Natura 2000 „Ostoja Wigierska”, finansowanego ze środków Instrumentu Finansowego LIFE Wspólnoty Europejskiej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

W trakcie konferencji mieliśmy szansę zapoznać się m.in. z następującymi blokami tematycznymi:

1. Czynna ochrona m.in.: zagrożonych gatunków i siedlisk na obszarze Natura 2000 „Ostoja Wigierska” (Wigierski Park Narodowy) oraz na terenie „Bagno Bubnów” (Poleski Park Narodowy), borów chrobotkowych w Parku Narodowym „Bory Tucholskie”, wybranych siedlisk i gatunków priorytetowych Ostoi Słowińskiej PLH 220023 i Pobrzeża Słowińskiego PLB 220003, monitoring populacji bobra w Kampinoskim Parku Narodowym, ochrona rezerwatów przyrody w obszarze Natura 2000 Dolina Środkowej Wisły, tworzenie sztucznych wyspy lęgowych dla rybitw na terenie Natura 2000 „Doliny Dolnej Wisły”. Zaprezentowano także, jakie czynniki środowiskowe wpływają na śmiertelność herpetofauny na Carskiej Drodze w Biebrzańskim Parku Narodowym.

2. Gatunki inwazyjne m.in.: czy rodzime gatunki owadów wymagają ochrony przed inwazyjną biedronką azjatycką (Harmonia axyridis)? Podjęto ponadto kwestię wpływu norki amerykańskiej Neovison vison na kształtowanie się populacji lęgowych ptaków wodno-błotnych na obszarze Słowińskiego Parku Narodowego. Przedstawiono także zmiany w składzie gatunkowym zbiorowisk wywołane zabiegami związanymi ze zwalczaniem barszczu Sosnowskiego w powiecie sanockim.

3. Metody pomiarów (teledetekcyjne) m.in.: wykorzystanie wyników badań molekularnych w aktywnej ochronie gatunkowej roślin na przykładzie sasanki otwartej Pulsatilla patens, a także wykorzystanie metod teledetekcyjnych w identyfikacji i monitorowaniu rozprzestrzeniania się wybranych inwazyjnych gatunków roślin (Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody UŚ w Katowicach oraz Laboratorium Centrum Wodne WBiIŚ SGGW Warszawa). Poza tym przedstawiono ocenę możliwości wykorzystania archiwalnych i aktualnych danych teledetekcyjnych do monitorowania procesu sukcesji (Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin Uniwersytetu Łódzkiego, oraz Zakład Fotogrametrii, Teledetekcji i SIP Politechniki Warszawskiej).

Na ostatniej sesji zamykającej blok referatów, zespół projektowy LIFE13 NAT/PL/000050 Biebrzańskiego Parku Narodowego zaprezentował swój poster dotyczący zakresu działań obu etapów renaturyzacji w Basenie Środkowym doliny Biebrzy oraz oczekiwanych wyników prowadzonego projektu.

Trzeciego dnia udaliśmy się na sesję terenową w Wigierskim Parku Narodowym celem uczestnictwa w prezentacji rezultatów dotychczasowych działań prowadzonych w ramach projektu LIFE11 NAT/PL/000431, a mianowicie:

1. Zmniejszenia śmiertelności płazów - poprzez budowę systemu przepustów dla płazów w miejscach, gdzie ich tras migracji krzyżują się z trasami komunikacyjnymi.
2. Poprawę stanu jakości siedlisk ważek: zalotki większej (Leucorrhina pectoralis) i trzepi zielonej (Ophiogomphus cecilia) i motyli: czerwończyka nieparka (Lycaena dispar) i czerwończyka fioletka (Lycaena helle), małża skójki gruboskorupowej (Unio crassus) oraz derkacza (Crex crex) - dzięki koszeniu i wycinaniu krzewów na podmokłych łąkach, a także budowie płyt gnojowych i zbiorników na gnojówkę.
3. Poprawę jakości siedlisk cennych gatunków roślin - poprzez nabycie gruntów prywatnych, koszenie i wycinanie krzewów, budowę kładek.

Oczekiwane wyniki:

1. Redukcja śmiertelności płazów w trakcie migracji sezonowych w dwóch lokalnych populacjach o co najmniej 80%.
2. Wzrost (o 4) liczby gospodarstw wyposażonych w urządzenia redukujące zanieczyszczenia środowiska pochodzące z gospodarstw rolnych.
3. Zmniejszenie wielkości populacji inwazyjnego gatunku rośliny obcego pochodzenia – niecierpka gruczołowatego Impatiens glandulifera na wybranych obszarach o co najmniej 80-90% Wzrost spójności obszaru Natura 2000 "Ostoja Wigierska" poprzez wykup 68 ha gruntów.
4. Wzrost świadomości ekologicznej wśród społeczności lokalnej; poprawa jakości lub odtworzenie siedlisk na terenach zakupionych (o łącznej powierzchni 68 ha).

• autor: Małgorzata Stanek, data: 2017-10-06